Het Ongezegde in de Boardroom
Listen to silence, it has a lot to say (Rumi)
Marilieke Engbers
Onder Commissarissen
De vierde druk is een feit!
Te bestellen bij:
https://managementboek.nl/boek/9789047015017/onder-commissarissen-marilieke-engbers
https://managementboek.nl/boek/9789047015017/onder-commissarissen-marilieke-engbers
Thomas is jong en enthousiast als hij toetreedt tot de raad van commissarissen van een groot bedrijf. Hij neemt zijn functie als toezichthouder serieus en is niet bang om de CEO kritische vragen te stellen. Maar is dat wel de bedoeling? Langzaam maar zeker komt hij erachter dat er onder de oppervlakte van de op het oog zo goed functionerende RvC zo veel meer speelt…
Het witwassen bij de ING, de debacles bij Vestia, DSB en Eneco, de teloorgang van Enron en het Wirecard-schandaal: toezichthouden gaat opvallend vaak mis. Hebben we te maken met incapabele of zelfs onbetrouwbare commissarissen, of is er iets anders aan de hand? Onder commissarissen laat aan de hand van een parabel zien waar het echt misgaat: ambigue governanceregels zorgen ervoor dat de [dertigduizend] commissarissen in Nederland vaak zo druk zijn met elkaar en het voldoen aan procedures en regels, dat ze nauwelijks toekomen aan reflectie op strategische en maatschappelijke uitdagingen.
Met Onder commissarissen wil toezicht-expert Marilieke Engbers inzicht geven in de complexiteit van het samen toezichthouden binnen raden van commissarissen en raden van toezicht en een gesprek op gang brengen over de onmogelijkheid van hun taak. Het boek is een pleidooi voor het menselijker maken van het toezicht, opdat commissarissen zich volledig kunnen richten op de zaken die er werkelijk toe doen.
Podcasts over het boek:
https://open.spotify.com/episode/2S6s5hYYFHzrGvzDbAxNoR?si=e6JvYts_Qs2uY1gYhGv15A
https://open.spotify.com/episode/2S6s5hYYFHzrGvzDbAxNoR?si=e6JvYts_Qs2uY1gYhGv15A
Recensies
Frans van Houten, CEO van Philips
De rol van de commissaris is niet eenvoudig; het vergt nogal wat om in weinig tijd toch een goed beeld te vormen van de onderneming, haar strategie, processen, performance, bedrijfscultuur en te voldoen aan alle compliance-eisen. Daartoe is een open, constructieve relatie tussen commissarissen onderling en de bestuurders van groot belang. Dit boek beschrijft op vlotte wijze de rol van de RvC en wat er zoal kan misgaan in de dynamiek van de boardroom. Heel lezenswaardig!’ –
Gavin van Boekel, CFO Heijmans
Door middel van een geanimeerd en lezenswaardig verhaal worden we meegenomen in het ongezegde. Governance draait immers om mensen die toezicht houden op mensen. Iets dat te vaak niet wordt herkend en erkend.
Ayfer Koç, Politica
Onder Commissarissen is een zeer boeiend en herkenbaar boek. Praktijk en theorie met betrekking tot groepsdynamiek en onderliggende patronen binnen RvC zijn mooi en duidelijk uitgewerkt. Een must read en een handig boek voor RvC-leden, maar ook voor professionals die veel moeten samenwerken met anderen en in teams moeten werken.
Frans van Houten, CEO van Philips
De rol van de commissaris is niet eenvoudig; het vergt nogal wat om in weinig tijd toch een goed beeld te vormen van de onderneming, haar strategie, processen, performance, bedrijfscultuur en te voldoen aan alle compliance-eisen. Daartoe is een open, constructieve relatie tussen commissarissen onderling en de bestuurders van groot belang. Dit boek beschrijft op vlotte wijze de rol van de RvC en wat er zoal kan misgaan in de dynamiek van de boardroom. Heel lezenswaardig!’ –
Gavin van Boekel, CFO Heijmans
Door middel van een geanimeerd en lezenswaardig verhaal worden we meegenomen in het ongezegde. Governance draait immers om mensen die toezicht houden op mensen. Iets dat te vaak niet wordt herkend en erkend.
Ayfer Koç, Politica
Onder Commissarissen is een zeer boeiend en herkenbaar boek. Praktijk en theorie met betrekking tot groepsdynamiek en onderliggende patronen binnen RvC zijn mooi en duidelijk uitgewerkt. Een must read en een handig boek voor RvC-leden, maar ook voor professionals die veel moeten samenwerken met anderen en in teams moeten werken.
Eduard Schmidt-Postmes Bestuurslid Blikverruimers
Nieuwe commissarissen, zeker als ze jong zijn, moeten balanceren tussen socialiseren en het onderdeel worden van een team van commissarissen enerzijds, en het behouden van een eigen, authentieke geluid anderzijds. Dat is geen gemakkelijke opgave! Marilieke Engbers is er uitmuntend in geslaagd die worsteling weer te geven en doet zelfs meer dan dat. Het verhaal over nieuwe commissaris Thomas is op punten pijnlijk herkenbaar maar wordt door Engbers ook in breder perspectief geplaatst aan de hand van haar eigen onderzoek en ander wetenschappelijk werk. Dat zorgt voor concrete aanknopingspunten voor commissarissen over hoe het ongezegde, dat vaak juist door nieuwe toezichthouders wordt gesignaleerd, naar boven te krijgen. Of het nu gaat om de rol van de voorzitter in het creëren van sociale veiligheid in de Raad of het belang van het toelaten van tegengeluiden, Engbers houdt commissarissen, nieuw en ervaren, een spiegel voor die ze niet kunnen negeren als ze streven naar beter toezicht.
Andries Mulder
In één ruk gelezen op een avondje bij de haard, tip voor alle collega bestuurders en toezichthouders, wat een waardevolle inzichten!
PeterJ55 (recensie Bol.com)
Voor iedereen die meer wil begrijpen van wat er nu eigenlijk gebeurt in de bestuurskamers van organisaties is dit een spannend, leuk en inzichtelijk boek. Aan de hand van een parabel wordt heel treffend beschreven hoe wat er NIET wordt besproken in de Raad van Commissarissen grote invloed heeft op de gang van zaken. De theorie wordt kort en duidelijk toegelicht in de kantlijn. Een hele mooie manier om het promotieonderzoek van Engbers toegankelijk te maken.
Gewone Nederlander (recensie Bol.com)
Marilieke Engbers weet op mooie wijze de dilemma's bloot te leggen waarmee o.a. toezichthouders en bestuurders te maken hebben. Het is bevrijdend en inspirerend dat ze de theorie in de (weerbarstige) praktijk tot leven laat komen. Ze schetst de mensen met emoties, twijfels en biases achter de toezichthouders/bestuurders. Tevens laat Engbers zien dat ook de consultants/coaches om deze mensen heen - wellicht net zoals Koning Willem-Alexander en Maxima - betrokken zijn, maar niet onfeilbaar.
Dit boek is niet alleen een aanrader voor mensen die bovengenoemde functies bekleden. Ook zeer veel is herkenbaar en interessant voor degenen die de ambitie hebben "hun" MT's of andere gremia (en dus de mensen) nog beter te begrijpen en laten functioneren. Want de menselijke maat wordt niet alleen in de hoogste echelons gemist.
Jury managementboek van het jaar 2022
Voor iedereen die meer wil begrijpen van wat er nu eigenlijk gebeurt in de bestuurskamers van organisaties is dit een spannend, leuk en inzichtelijk boek. Aan de hand van een parabel wordt heel treffend beschreven hoe wat er NIET wordt besproken in de Raad van Commissarissen grote invloed heeft op de gang van zaken. De theorie wordt kort en duidelijk toegelicht in de kantlijn. Een hele mooie manier om het promotieonderzoek van Engbers toegankelijk te maken.
Gewone Nederlander (recensie Bol.com)
Marilieke Engbers weet op mooie wijze de dilemma's bloot te leggen waarmee o.a. toezichthouders en bestuurders te maken hebben. Het is bevrijdend en inspirerend dat ze de theorie in de (weerbarstige) praktijk tot leven laat komen. Ze schetst de mensen met emoties, twijfels en biases achter de toezichthouders/bestuurders. Tevens laat Engbers zien dat ook de consultants/coaches om deze mensen heen - wellicht net zoals Koning Willem-Alexander en Maxima - betrokken zijn, maar niet onfeilbaar.
Dit boek is niet alleen een aanrader voor mensen die bovengenoemde functies bekleden. Ook zeer veel is herkenbaar en interessant voor degenen die de ambitie hebben "hun" MT's of andere gremia (en dus de mensen) nog beter te begrijpen en laten functioneren. Want de menselijke maat wordt niet alleen in de hoogste echelons gemist.
Jury managementboek van het jaar 2022
Interessant en leerzaam boek. Afwisseling tussen de casus en de verklarende tekst is leerzaam. De casus is goed onderbouwd. De beschreven dynamiek, 'het ongezegde', komt echt niet alleen in de bestuurskamer voor maar in alle managementteams. Breder toepasbaar dan de titel doet vermoeden.
Juryvoorzitter Patrick Davidson van Managementboek.nl
In dit spannende verhaal over een fictieve raad van commissarissen staat de olifant in de bestuurskamers centraal. Die olifant is het gebrek aan aandacht voor emoties en irrationaliteit, die zorgen voor een schijncohesieklimaat. Het ongezegde blijft lang verborgen tot het zich uit in onderlinge conflicten, vaak op het moment dat het erop aankomt en je het juist niet kunt gebruiken. Gebrekkige besluitvorming is het gevolg, en steeds vaker een bedrijfsschandaal. De auteur benoemt hiermee een van de belangrijkste factoren waarom het misgaat met het toezicht. Uiteindelijk zijn het de klanten en het publiek die hiervan de prijs betalen. Daarom heeft dit boek een grote maatschappelijke relevantie.
Het boek heeft een solide fundament. Engbers vertaalt haar wetenschappelijke onderzoek onder 250 commissarissen en 25 RvC’s naar voor iedere commissaris, manager en teamlid herkenbare dagelijkse situaties. De bekende theorieën van Argyris (double loop learning) en Belbin (teamrollen) spelen op de achtergrond een rol in deze zeer praktische en toegankelijke parabel. Verbazing, verwarring en afschuw maken zich meester van de lezer. Komt dit ook in mijn raad of managementteam voor, is de vraag die regelmatig opkomt. Daarmee houdt auteur ons een spiegel voor van ons eigen gedrag.
Engbers verpakt haar eigentijdse boodschap in een ware pageturner. Je wordt meegezogen in de dynamiek tussen de jonge, nieuwe commissaris, die nieuwsgierig en open minded alle vragen stelt en de ervaren voorzitter, die gedreven wordt door status en het vermijden van conflicten. Hoe de andere teamleden reageren op de ogenschijnlijke mismatch van persoonlijkheden is exemplarisch voor de dynamiek die iedereen herkent uit het dagelijkse leven. Daarmee heeft zij een boek geschreven dat een bredere toepassing verdient dan alleen ‘voor commissarissen’. Iedere medewerker die geïnteresseerd is in teamdynamiek en de rol van emoties en het ongezegde kan volgens de jury vandaag nog aan de slag met dit boek.
Het boek heeft een solide fundament. Engbers vertaalt haar wetenschappelijke onderzoek onder 250 commissarissen en 25 RvC’s naar voor iedere commissaris, manager en teamlid herkenbare dagelijkse situaties. De bekende theorieën van Argyris (double loop learning) en Belbin (teamrollen) spelen op de achtergrond een rol in deze zeer praktische en toegankelijke parabel. Verbazing, verwarring en afschuw maken zich meester van de lezer. Komt dit ook in mijn raad of managementteam voor, is de vraag die regelmatig opkomt. Daarmee houdt auteur ons een spiegel voor van ons eigen gedrag.
Engbers verpakt haar eigentijdse boodschap in een ware pageturner. Je wordt meegezogen in de dynamiek tussen de jonge, nieuwe commissaris, die nieuwsgierig en open minded alle vragen stelt en de ervaren voorzitter, die gedreven wordt door status en het vermijden van conflicten. Hoe de andere teamleden reageren op de ogenschijnlijke mismatch van persoonlijkheden is exemplarisch voor de dynamiek die iedereen herkent uit het dagelijkse leven. Daarmee heeft zij een boek geschreven dat een bredere toepassing verdient dan alleen ‘voor commissarissen’. Iedere medewerker die geïnteresseerd is in teamdynamiek en de rol van emoties en het ongezegde kan volgens de jury vandaag nog aan de slag met dit boek.
Jan Hartman
Het boek ‘Onder commissarissen’ is dit jaar verschenen, met als ondertitel ‘Hoe het ongezegde in de boardroom de besluitvorming beïnvloedt’. Het is geschreven door Marilieke Engbers. Ik heb het net uitgelezen en kan het van harte aanbevelen.
Hoewel het gericht is op leden van een Raad van Commissarissen (RvC), en geschreven vanuit de invalshoek van executive coaching en groepsdynamica, is het ook interessant voor iedereen die in het werk met een team of met vergaderingen te maken heeft.
Het boek is gebaseerd op haar proefschrift. Het is een zakenboek, maar wordt als parabel verteld. Dat werkt uitstekend en maakt het boek prettig leesbaar. De hoofdrolspelers lijken welhaast romanpersonages. Gelet op hun onderlinge nijd is de titel met een knipoog naar W.F. Hermans goed gekozen. De parabelvorm nodigt uit om ook de meer technische intermezzi door te worstelen: spel en tussenspel.
Het boek is onder andere gebaseerd op het gedachtengoed van Chris Argyris over organisatieleren, Meredith Belbin over teamrollen, en Lee Ross over denkfouten (‘biases’).
Mensen kunnen een verschillende benaderwijze (‘paradigma’) van de werkelijkheid hanteren. Als ze niet bereid zijn om ‘door de bril van de ander’ te kijken dan zijn ze ‘paradigmaverkleefd’. Een prachtige term die Engbers mogelijk zelf geconcipieerd heeft. Juist het kijken vanuit verschillende perspectieven hoort volgens haar bij de essentie van een RvC.
Hoe werkt dat “luisteren naar het ongezegde”? Dat heeft met groepsdynamiek te maken. Iemand die te kritisch doet, insinueert mogelijk dat de ander niet oké is. Ook balanceren individuen met hun inbreng tussen wat vertrouwelijk gedeeld is met hen als individu en wat openlijk door hen gezegd mag worden in een groep. In de dynamiek tussen personen staat daarom het gesprek over de inhoud zelden los van de onderlinge relatie. In hun werk balanceren mensen tussen inhoudelijk conflict en relationele cohesie. Dat ontvouwt zich zowel in wat gezegd wordt als verzwegen. Omdat inhoudelijk conflict wordt geassocieerd met verstoorde verhoudingen zeggen mensen niet alles wat ze denken. Een negatieve duiding van hun gedrag ligt dan immers op de loer.
De verbale vernieuwing die Engbers heeft geschapen is indrukwekkend. Ze heeft een taal gecreëerd om op zakelijke wijze het onderlinge irrationele te onderzoeken en over de schaduw van het eigen paradigma heen te springen. Waarover men niet spreken kon, daarover hoeft men niet langer te zwijgen. Een mooi voornemen voor 2022: beter luisteren naar het ongezegde.
Lydia van Oudenaren
Ben je directeur, (team)manager of bestuursadviseur? Ben je wethouder en overweeg je een commissariaat of toezichthoudende rol? Let dan nu op! 👉🏻
Er is een prachtig boekje in verhalende vorm verschenen, wat gaat over wat we allemaal wel eens denken maar niet uitspreken tegen onze collega’s in de boardroom. Over wat we thuis delen met onze partner en waar we ons over kunnen opvreten, maar wat te gevoelig kan liggen om uit te spreken in het directieteam. Over beslissende momenten die vergaande gevolgen voor betrokkenen hebben, gebaseerd op enkele lastige gesprekken.
Marilieke Engbers is gepromoveerd op ‘Hoe het ongezegde de besluitvorming beïnvloedt’ en heeft dit ontzettend toegankelijke boek ‘Onder Commissarissen’ geschreven, met steeds in de kantlijn van het verhaal een toelichting of overdenkingen, met verwijzingen naar wetenschappelijke literatuur. Het is dus niet alleen gericht op commissarissen, maar ook toepasbaar voor directie- en managementteams en de mensen die deze gremia dagelijks ondersteunen.
“Irrationaliteit en defensiviteit laten zich niet controleren door rationele criteria en structuren, maar vragen om erkenning en herkenning van deze neigingen en er bewust, met compassie en creativiteit mee omgaan.
“De algemene wetenschap dat mensen vaak irrationeel en emotioneel handelen, betekent namelijk niet dat individuele commissarissen [of lees: directieleden en managers, aanvulling van Lydia] automatisch erkennen en herkennen dat dit ook voor hen geldt. Ze herkennen het voornamelijk alleen bij anderen.” Aldus Engbers in de epiloog van haar boek.
Een boek over gevoel, gespreksvoering en diversiteit in de boardroom. Het⚡️ongemak dat diversiteit geeft en het belang ervan om dit bij jezelf en je team te onderzoeken. Wat mij betreft een betoog om de soft controls vaker te onderzoeken en te bespreken met elkaar.
Marit van Lenthe
In één ruk uitgelezen. Helder en inzichtgevend, een aanrader voor iedere commissaris, bestuurslid of directie-lid.
Wat ik mis: het ongezegde in tijden van Teams en Zoom. Heb mijn internationale bestuur al twee jaar (!) niet live gesproken. Zie dan nog maar eens om te gaan met deze dilemma's.
Aldert Hoksbergen
“Governance gaat over mensen die samen vanuit verschillende perspectieven, rollen en emoties verantwoordelijkheid nemen voor organisaties” (pag.15)
Toegankelijk en vlot geschreven boek over de dynamiek in de boardroom.
Na het bestellen, ik had er al over gehoord in de wandelgangen, verwachtte ik een stevig boekwerk te zullen ontvangen. Want zeg nou zelf, een onderwerp als good governance en daarbij ook nog eens met name aandacht gevend aan het ‘ongezegde’ – geeft veel stof tot schrijven. Dat zou me weleens een heel weekend kunnen kosten om te lezen. Maar het compacte boekje verraste me. En tijdens het lezen groeide mijn waardering.
De onderstroom in een groep als een Raad van Commissarissen (of Raad van Toezicht) krijgt steeds meer aandacht. En dan met name als tegenhanger van hoe het hele bestuur & toezicht feestje jaren geleden is begonnen; namelijk als een compliance instrumentarium. Gericht op controle van kwaliteit en financiën, bewaakt door witte mannen in donkere pakken.
Het boek ‘Onder commissarissen’ is dit jaar verschenen, met als ondertitel ‘Hoe het ongezegde in de boardroom de besluitvorming beïnvloedt’. Het is geschreven door Marilieke Engbers. Ik heb het net uitgelezen en kan het van harte aanbevelen.
Hoewel het gericht is op leden van een Raad van Commissarissen (RvC), en geschreven vanuit de invalshoek van executive coaching en groepsdynamica, is het ook interessant voor iedereen die in het werk met een team of met vergaderingen te maken heeft.
Het boek is gebaseerd op haar proefschrift. Het is een zakenboek, maar wordt als parabel verteld. Dat werkt uitstekend en maakt het boek prettig leesbaar. De hoofdrolspelers lijken welhaast romanpersonages. Gelet op hun onderlinge nijd is de titel met een knipoog naar W.F. Hermans goed gekozen. De parabelvorm nodigt uit om ook de meer technische intermezzi door te worstelen: spel en tussenspel.
Het boek is onder andere gebaseerd op het gedachtengoed van Chris Argyris over organisatieleren, Meredith Belbin over teamrollen, en Lee Ross over denkfouten (‘biases’).
Mensen kunnen een verschillende benaderwijze (‘paradigma’) van de werkelijkheid hanteren. Als ze niet bereid zijn om ‘door de bril van de ander’ te kijken dan zijn ze ‘paradigmaverkleefd’. Een prachtige term die Engbers mogelijk zelf geconcipieerd heeft. Juist het kijken vanuit verschillende perspectieven hoort volgens haar bij de essentie van een RvC.
Hoe werkt dat “luisteren naar het ongezegde”? Dat heeft met groepsdynamiek te maken. Iemand die te kritisch doet, insinueert mogelijk dat de ander niet oké is. Ook balanceren individuen met hun inbreng tussen wat vertrouwelijk gedeeld is met hen als individu en wat openlijk door hen gezegd mag worden in een groep. In de dynamiek tussen personen staat daarom het gesprek over de inhoud zelden los van de onderlinge relatie. In hun werk balanceren mensen tussen inhoudelijk conflict en relationele cohesie. Dat ontvouwt zich zowel in wat gezegd wordt als verzwegen. Omdat inhoudelijk conflict wordt geassocieerd met verstoorde verhoudingen zeggen mensen niet alles wat ze denken. Een negatieve duiding van hun gedrag ligt dan immers op de loer.
De verbale vernieuwing die Engbers heeft geschapen is indrukwekkend. Ze heeft een taal gecreëerd om op zakelijke wijze het onderlinge irrationele te onderzoeken en over de schaduw van het eigen paradigma heen te springen. Waarover men niet spreken kon, daarover hoeft men niet langer te zwijgen. Een mooi voornemen voor 2022: beter luisteren naar het ongezegde.
Lydia van Oudenaren
Ben je directeur, (team)manager of bestuursadviseur? Ben je wethouder en overweeg je een commissariaat of toezichthoudende rol? Let dan nu op! 👉🏻
Er is een prachtig boekje in verhalende vorm verschenen, wat gaat over wat we allemaal wel eens denken maar niet uitspreken tegen onze collega’s in de boardroom. Over wat we thuis delen met onze partner en waar we ons over kunnen opvreten, maar wat te gevoelig kan liggen om uit te spreken in het directieteam. Over beslissende momenten die vergaande gevolgen voor betrokkenen hebben, gebaseerd op enkele lastige gesprekken.
Marilieke Engbers is gepromoveerd op ‘Hoe het ongezegde de besluitvorming beïnvloedt’ en heeft dit ontzettend toegankelijke boek ‘Onder Commissarissen’ geschreven, met steeds in de kantlijn van het verhaal een toelichting of overdenkingen, met verwijzingen naar wetenschappelijke literatuur. Het is dus niet alleen gericht op commissarissen, maar ook toepasbaar voor directie- en managementteams en de mensen die deze gremia dagelijks ondersteunen.
“Irrationaliteit en defensiviteit laten zich niet controleren door rationele criteria en structuren, maar vragen om erkenning en herkenning van deze neigingen en er bewust, met compassie en creativiteit mee omgaan.
“De algemene wetenschap dat mensen vaak irrationeel en emotioneel handelen, betekent namelijk niet dat individuele commissarissen [of lees: directieleden en managers, aanvulling van Lydia] automatisch erkennen en herkennen dat dit ook voor hen geldt. Ze herkennen het voornamelijk alleen bij anderen.” Aldus Engbers in de epiloog van haar boek.
Een boek over gevoel, gespreksvoering en diversiteit in de boardroom. Het⚡️ongemak dat diversiteit geeft en het belang ervan om dit bij jezelf en je team te onderzoeken. Wat mij betreft een betoog om de soft controls vaker te onderzoeken en te bespreken met elkaar.
Marit van Lenthe
In één ruk uitgelezen. Helder en inzichtgevend, een aanrader voor iedere commissaris, bestuurslid of directie-lid.
Wat ik mis: het ongezegde in tijden van Teams en Zoom. Heb mijn internationale bestuur al twee jaar (!) niet live gesproken. Zie dan nog maar eens om te gaan met deze dilemma's.
Aldert Hoksbergen
“Governance gaat over mensen die samen vanuit verschillende perspectieven, rollen en emoties verantwoordelijkheid nemen voor organisaties” (pag.15)
Toegankelijk en vlot geschreven boek over de dynamiek in de boardroom.
Na het bestellen, ik had er al over gehoord in de wandelgangen, verwachtte ik een stevig boekwerk te zullen ontvangen. Want zeg nou zelf, een onderwerp als good governance en daarbij ook nog eens met name aandacht gevend aan het ‘ongezegde’ – geeft veel stof tot schrijven. Dat zou me weleens een heel weekend kunnen kosten om te lezen. Maar het compacte boekje verraste me. En tijdens het lezen groeide mijn waardering.
De onderstroom in een groep als een Raad van Commissarissen (of Raad van Toezicht) krijgt steeds meer aandacht. En dan met name als tegenhanger van hoe het hele bestuur & toezicht feestje jaren geleden is begonnen; namelijk als een compliance instrumentarium. Gericht op controle van kwaliteit en financiën, bewaakt door witte mannen in donkere pakken.
Natuurlijk, dit is stellig uitgedrukt en tegenwoordig zien we gelukkig meer diversiteit in de agenda en in de samenstellingen van Raden. Het boekje Onder Commissarissen komt in een logische tijd op tafel. Toezichthouders en commissarissen ervaren in toenemende mate dat de zelfevaluatie geen ‘afvinklijstje’ kan zijn en dat het gesprek als ‘team’ veel vaker en beter gevoerd moet worden. Wat maakt ons tot deze groep? Hoe ervaren wij de samenhang?
En wat natuurlijk interessant is; wat gebeurt er als een nieuw RvC-lid een heel andere stijl heeft en totaal andere vragen stelt – dan de oudgedienden in de raad? Daarmee begint het boek. Dan komt de vraag naar voren; hoe ontstaat en vergaat de besluitvorming?
Het laat zich raden dat dit niet alleen harde data zijn maar in veel meer gevallen de wijze waarop het gesprek goed gevoerd wordt én hoe er samenspel is binnen de Raad. De waarde van een mensgerichte zelfevaluatie voor de hele groep, wordt onderstreept.
Het boek geeft op een actuele manier weer hoe het kan lopen in een RvC. En ergens halverwege lijkt het even richting een Belbintest-reclamefolder te manoeuvreren, maar gelukkig is er vervolgens weer veel afwisseling door de vlotte stijl en de pakkende dialogen in de parabels.
Dat niet alles een happy end heeft komt ook naar voren. Als lezer werd ik geprikkeld en geïnspireerd door het leereffect dat er van uit gaat. Een toegankelijk en praktisch boek voor zowel nieuwe als ervaren commissarissen!
Christel Deckers
Vaak wordt gesteld dat eindverantwoordelijken in organisaties, zoals bestuurders en ook toezichthouders, te weinig verstand hebben van nieuwe technieken, zoals bijvoorbeeld artificial intelligence (AI) en wat je er allemaal mee kan. Zodoende kan het zijn dat je organisatie kansen mist en risico’s onvoldoende tijdig in het vizier heeft.
Onder commissarissen – Verplichte kost.
Onder commissarissen van Marilieke Engbers gaat niet over de verschillende expertises die binnen een Board aanwezig kunnen of moeten zijn. Haar boek handelt over een onderwerp dat zich niet laat vatten in expertises. Het heeft onder meer te maken met groupthink, tunnelvisie, macht, zowel in formele als ook informele zin; het gaat over communicatie boven én onder de tafel én ook over dat wat buiten de vergaderingen om gezegd en gedaan wordt. Kortom een heel scala aan activiteiten.
Reflectie op uitdagingen Engbers stelt dat de commissarissen hedentendage zo druk zijn met elkaar, het in stand houden van goede relaties en met het voldoen aan procedures en regels dat ze nauwelijks toekomen aan kritische reflectie op strategische en maatschappelijke uitdagingen. En ook niet aan kritische reflectie op het eigen handelen en als team van commissarissen. Veel wordt dus niet gezegd in de boardroom. Engbers pleit ervoor dat die zaken wel boven tafel komen, voor het bespreekbaar maken van het onbespreekbare. Want het ongezegde beïnvloedt wél de besluitvorming.
Roman In haar promotieonderzoek ‘Kracht & Tegenkracht’ (VU, 2020) heeft Engbers onderzocht hoe het ongezegde in de boardroom besluitvorming kan beïnvloeden.
Onder commissarissen is de populaire versie van haar onderzoek. Het leest als een roman. In de vorm van een parabel maakt ze de praktijk van toezichthouden zichtbaar. Aan de hand van fictieve hoofdrolspelers komen alle facetten van toezichthouden aan de orde: openlijke en heimelijke conflicten, spanningen, ruzies, conspiraties etc. In de vorm van zogenaamde spreekbalonnen geeft de auteur toelichting.
Inhoudelijke conflicten Een goed functionerende raad van toezicht werkt vanuit cohesie en vertrouwen. De kwaliteit van besluitvorming kan onder druk komen te staan wanneer een serieus meningsverschil ontstaat en er niet voldoende tijd is om deze verschillen te onderzoeken. Lastige onderwerpen, zoals het functioneren van de bestuurder of het functioneren van de raad van toezicht, komen daarom niet makkelijk op de agenda, omdat deze onderwerpen snel kunnen leiden tot conflict. Om conflicten te voorkomen doen raden van toezicht veel vanuit compliance. Maar een goed functionerende raad van toezicht heeft het inhoudelijke conflict nodig. Inhoudelijk conflict zorgt er namelijk voor dat onderwerpen vanuit verschillende perspectieven worden bekeken. Dat kan de besluitvorming ten goede komen.
Tenslotte: Dit boek is wat mij betreft verplichte kost voor iedereen die te maken heeft of krijgt met een Board. Waardevol leesvoer voor wie overweegt toe te treden tot een Board en waardevolle input bij een evaluatie van een Board. Een frisse blik van buiten vereist schone ramen, en dat betekent dat ik ook aan mijn voorjaarsschoonmaak ga beginnen.
Reflectie van Ben van der Burg bij BNR over paradigmaverkleving
https://www.bnr.nl/podcast/ben-van-der-burg/10465407/opinie-paradigmaverkleving-bij-the-voice
Tweede foto van Marco Derksen
Nieuws
Commissarissen onzichtbaar
Bij radio 1 Nieuwsweekend uitgenodigd om te spreken over Benschop en Schiphol.
Lees Meer
How to use silence in business meetings
Heidi Mitchell of The Wall Street Journal asked me to reflect on the question how you can use silence in meetings. Not a simple question because in the meetings I observed a lot was unsaid but at the same time there was no silence. Many topics, many people, little time. How can silence be created and which what effect?
Lees Meer
Column in CFO magazine
CFO moet leiding nemen in creëren van veilig spreekklimaat
Lees Meer
Genomineerd Shortlist Beste Managementboek van het Jaar 2022!
De 6 koppige jury van managementboek heeft Onder Commissarissen genomineerd voor de shortlist van managementboek van het jaar 2022. Wat een eer.
Lees Meer
Het ongezegde bespreekbaar maken
Als het schuurt tussen leefwereld en systeem dan is het tijd voor wat anders. Volgens Marilieke Engbers hebben we een cultuur nodig waarin mensen bewust worden van hetgeen niet gezegd wordt. Wat vraagt dit van ons en waarom is het zo lastig om te veranderen?
Lees Meer
De spelregels van de boardroom zijn het probleem
Volgens VU-econoom Marilieke Engbers gaat er veel meer schuil achter besluitvorming in grote boardrooms dan in de transcripten van vergaderingen terug te lezen is. „Veel blijft onuitgesproken.”
Lees Meer
‘Commissaris staat voor onmogelijke opgave’
De huidige governance codes suggereren dat toezicht houden ‘do-able’ is. Als je maar de regels volgt en best practices uitvoert. Maar het takenpakket voor de commissaris dijt alleen maar uit, zegt Marilieke Engbers in Onder commissarissen.
Lees Meer
'Een goede leider is ook kwetsbaar'
Econoom Marilieke Engbers promoveerde op wat er gebeurt in de top van het Nederlandse bedrijfsleven, of eigenlijk wat er niet gebeurt. Hoe kan het dat het soms zo verschrikkelijk misgaat, in Raden van Commissarissen? 'Een goede leider is ook kwetsbaar', zegt Engbers in gesprek met BNR.
Lees Meer
De schaduwkant van samenwerken
Ralf Beekveldt: Samenwerken, dat wil toch iedereen? Zeker. Maar lukt het ook iedereen en is het altijd gewenst? Ralf Beekveldt, directeur/uitgever, stelt in dit artikel dat samenwerken ook een schaduwkant heeft. Hij beschrijft zijn ervaringen in de uitgeverij, waar verschillende generaties samenwerken. En in gesprek met Marilieke Engbers, auteur van het boek Onder Commissarisen toetst hij zijn ervaringen aan haar onderzoek in ‘de cockpit van het bedrijfsleven’.
Lees Meer
Een goede leider onderzoekt zijn ongelijk
Artikel in de Volkskrant, geschreven door Kustaw Bessems naar aanleiding van de podcast die gemaakt is in het kader van het thema Stuurloos.
Lees Meer
Stuurloos Volkskrant met Kustaw Bessems
Kies geen leiders meer die doen of ze alles weten Waarom maken leiders zo vaak dezelfde fouten, van jouw afdelingschef tot de minister-president? Omdat ze niet op zoek gaan naar hun eigen ongelijk, legt econoom Marilieke Engbers uit, die tientallen keren als vlieg op de muur meeluisterde aan de top van bestuurlijk Nederland. Met Kustaw Bessems spreekt zij over haar specialisme: dat wat niet wordt gezegd, maar wel wordt bedoeld. En duidt waarom critici als Pieter Omtzigt of Sylvana Simons zoveel weerstand ontmoeten en waarom de corona-aanpak zo gevoelig is voor fouten.
Lees Meer
NR Governance - Governance Update Boekrecensie
Ronald Buitenhuis heeft me geïnterviewd voor NR Governance voor de Governance Update over mijn boek Onder Commissarissen.
Lees Meer
Podcast VTW en Onder Commissarissen
'Onder commissarissen - hoe het ongezegde in de boardroom de besluitvorming beïnvloedt' is een boek geschreven door Marilieke Engbers. In deze podcast ontvangt Hans Geurts twee gasten om over dit boek te praten: Marilieke Engbers zelf en VTW-directeur Albert Kerssies. Wat is het "ongezegde" eigenlijk?
Lees Meer
VTW ALV uitreiking Onder Commissarissen
In het tweede deel van de themabijeenkomst op 23 november 2021 presenteerde Marilieke Engbers haar boek 'Onder commissarissen – Hoe het ongezegde in de boardroom de besluitvorming beïnvloedt.'
Lees Meer
BNR Zakendoen
Deze week te gast bi BNR Zaken doen met Thomas van Zijl naar aanleiding van het verschijnen van mijn boek. Mijn bijdrage is te beluisteren vanaf ongeveer 58 minuten.
Lees Meer
De mens centraal
Heb je de inspiratiesessie van De Mens Centraal gemist? De sessie is nu online terug te kijken! Op woensdag 3 november vond de inspiratiesessie ‘Zou jij door jezelf geholpen willen worden?’ plaats. In deze sessie gingen vijf leidinggevenden, die je misschien zult herkennen uit de videoserie ‘De mens centraal’, met elkaar in gesprek over de uitdagingen van mensgericht werken binnen het Rijk. Wat betekent het in de praktijk om binnen de kaders die er nou eenmaal zijn de menselijke maat als uitgangspunt te nemen? Wat is er nodig om mensgericht te werken? En vooral: tegen welke dilemma’s lopen zij aan? Onder leiding van gespreksleiders Marjolijn Grijns (bestuurslid bij het A+O fonds Rijk) en Merei Lubbe (partner bij adviesbureau LPBL) deelden de deelnemers hun verhaal. De gasten aan tafel: - Marilieke Engbers (wetenschapper en inhoudelijk expert op het thema 'het Ongezegde in de Boardroom') - Reinout Woittiez (voormalig transitiedirecteur bij het Nederlands Forensisch Instituut) - Mark Frequin (speciaal adviseur Rijksoverheid) - Christine Nijkamp (directeur Dienstverlening PGB bij de Sociale Verzekeringsbank) - Elmer Burke (MT-lid Emancipatie bij het ministerie van OCW) - Heidi Boussen (Directeur Gezond & Veilig Werken bij Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid)
Lees Meer
Online webinar kracht en tegenkracht
Recent is het online college ‘Kracht en Tegenkracht’ opgenomen, in samenwerking met dr. Marilieke Engbers, prof. dr. Ernst Kuipers (bestuursvoorzitter MC Erasmus) en Hedy van den Berk (bestuurder woningcorporatie Havensteder). Een actueel en belangrijk thema, waar een ieder van ons in zijn of haar (werk)praktijk mee te maken heeft. Graag geven we je daarom een inkijkje in dit unieke college en bieden we je de eerste dialoogmodule kosteloos aan. Wil je meer weten en het volledige college bekijken? Dan verwijzen we je graag naar de online leeromgeving van de Academie voor Toezichthouders en Commissarissen, waar je het college eenvoudig kunt aanschaffen (€ 125,-) en kunt kijken waar en wanneer het jou uitkomt.
Lees Meer
Onder Commissarissen
Met gepaste trots kan ik melden dat mijn boek vanaf 25 november 2021 in de boekenwinkel te koop zal zijn. Het boek kan ook online worden gereserveerd en gekocht via allerlei links zoals managementboek.nl, Bruna, bol.com etc. Ik hoop dat u als lezer er veel lees-en leerplezier aan beleeft en vooral dat we een dialoog starten over de onmogelijkheid van het samen toezichthouden, hoe samen irrationaliteit te normaliseren en samen na te denken over hoe we irrationaliteit expliciet onderdeel kunnen laten zijn van ons beleid, regels en codes en dus te 'institutionaliseren' .
Lees Meer
Beperkte oplage van mijn dissertatie beschikbaar
Alweer meer dan een jaar geleden ben ik gepromoveerd. Door Corona zijn veel feestjes en bijeenkomsten gecanceld. Hierdoor heb ik nog een 50tal dissertaties thuis liggen. Mocht je geïnteresseerd zijn om een exemplaar te ontvangen, bestel het boek dan via de pagina op deze website. Ik vraag 15 euro voor het boek. Het bedrag dat ik overhoud na transportkosten ga ik doneren aan een goed doel.
Lees Meer
Ongezegde belangrijker dan gezegde
Een groter compliment voor mijn werk dan deze zin kan ik niet krijgen: “En altijd weer is het ongezegde belangrijker dan het gezegde, om de woorden van een gewaardeerde en bevriende wetenschapper te gebruiken”. Dank Kees
Lees Meer
De secretaris als servant leader
De secretaris als servant leader in de boardroom. De secretaris weet vaak als geen ander wat er ongezegd blijft in de boardroom en ervaart zelf ook veel dilemma’s rondom wat hij of zij zelf niet zegt. Afgelopen vrijdag heb ik samen met Arthur Hol stilgestaan bij de betekenis van het ongezegde in de boardroom, ook dus in relatie tot de rol van de secretaris. Eind maart wordt dit interview beschikbaar in het besloten ACS-gedeelte van de Governance University.
Lees Meer
Artikel in Goed Bestuur & Toezicht
In het blad Goed Bestuur & Toezicht (2021 maart) is mijn artikel 'het effect van het ongezegde in de bestuurskamer' gepubliceerd. Een poging om mijn dissertatie in een artikel met relatief een klein aantal woorden te verpakken. Ik hoop dat de lezers het artikel kunnen waarderen. Mocht iemand het hebben gelezen en feedback voor me hebben: ik hoor het graag.
Lees Meer
Handreiking VTW beoordelen bestuurder gepubliceerd
De werkgeversrol van de RvC verdient in deze tijd, waarin corporaties voor grote maatschappelijke opgaven staan, meer professionele aandacht. Monika Milz (GovernanceSupport) en Marilieke Engbers (onderzoeker rapport Kracht en tegenkracht) geven ieder als auteur van een VTW-handreiking hun visie op dit thema.
Lees Meer
Contract met Uitgeverij Business Contact getekend!
Het is officieel! Ik heb het contract getekend met Uitgeverij Business Contact! Het boek is een vertaling van mijn promotieonderzoek naar de praktijk. Het zal dus ook gaan over governance paradigma's, over impliciete en expliciete besluiten, over verschillende spreekculturen en over het onuitgesproken conflict in de boardroom.
Lees Meer
Paradigmaconflicten en de energie transitie VTW jaarcongres
In de laatste 10 minuten van deze video, in gesprek met Maarten Bouwhuis en Guido van Woerkom (voorzitter van de VTW) over botsende meningen in een raad, paradigmaconflicten en paradigmaverkleving en hoe daarmee om te gaan.
Lees MeerPublicaties
Podcasts
In deze eerste aflevering gaan wij in gesprek met Marilieke Engbers. We spreken met haar over #OnderCommissarissen, het boek dat zij over besluitvorming bij RvT’s en RvC’s. Over hoe menselijker toezicht het besluitvormingsproces verrijkt! En uiteraard haar antwoord op de vraag: wat is de essentie van goede besluitvorming vanuit het maatschappelijke perspectief? Gelijk de aflevering kijken: https://lnkd.in/ejHwuHyh
Lees Meer
In deze aflevering spreken we verder met Marilieke Engbers over hoe de boardroom werkt en hoe de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen hun werk nog beter kunnen doen.
Lees Meer
Met Kustaw Bessems spreekt Marilieke Engbers over haar specialisme: dat wat niet wordt gezegd, maar wel wordt bedoeld. En duidt waarom critici als Pieter Omtzigt of Sylvana Simons zoveel weerstand ontmoeten en waarom de corona-aanpak zo gevoelig is voor fouten
Lees Meer
In deze podcast ontvangt Hans Geurts twee gasten om over dit boek te praten: Marilieke Engbers zelf en VTW-directeur Albert Kerssies. Wat is het "ongezegde" eigenlijk?.
Lees Meer
Bij radio 1 Nieuwsweekend uitgenodigd om te spreken over Benschop en Schiphol
Lees Meer
Onder leiding van gespreksleiders Marjolijn Grijns en Merei Lubbe delen de deelnemers hun verhaal. Gasten aan tafel zijn: - Marilieke Engbers - Reinout Woittiez - Mark Frequin - Chistine Nijkamp - Elmer Burke - Heidi Boussen
Lees Meer
In het online college ‘Kracht en Tegenkracht’ spreken dr. Marilieke Engbers, prof. dr. Ernst Kuipers (bestuursvoorzitter MC Erasmus) en Hedy van den Berk (bestuurder woningcorporatie Havensteder). over kracht en tegenkracht in de boardroom.
Lees Meer
The defense of my dissertation, recorded online
Lees Meer
Fragment uit interview met dr. Marilieke Engbers ‘het ongezegde en de secretaris’
Lees Meer
Hoe kan het dat het soms zo verschrikkelijk misgaat, in Raden van Commissarissen?
Lees Meer
Deze week te gast bij BNR Zaken doen met Thomas van Zijl naar aanleiding van het verschijnen van mijn boek. Mijn bijdrage is te beluisteren vanaf ongeveer 58 minuten.
Lees Meer
In de laatste 10 minuten van deze video, in gesprek met Maarten Bouwhuis en Guido van Woerkom (voorzitter van de VTW) over botsende meningen in een raad, paradigmaconflicten en paradigmaverkleving en hoe daarmee om te gaan.
Lees MeerBlog
Over
Moeder van drie zonen I Getrouwd I Hond Storm en poes Saar I Amsterdam I Zus & Broer I Geboren in Filippijnen I Economie I Arthur Andersen I Het Consulaat I Reconsulting I Vrije Universiteit I Boksen & Wandelen & Gezelligheid
Marilieke Engbers (1969) heeft meer dan 20 jaar ervaring als adviseur in leiderschap en verandering. Ze verdedigde haar dissertatie op 14 oktober 2020 over “hoe het ongezegde de strategische besluitvorming in RvC's beïnvloedt” op de Vrije Universiteit in Amsterdam. Ze combineert het doceren over strategie realisatie voor de controllersopleiding van de Vrije Universiteit met het spreken over het ongezegde, blinde vlekken, hubris, paradigmaconflicten en kracht en tegenkracht in relatie tot governance met advieswerk. Ze begeleidt RvC daarnaast RvC’s en RvB’s (zelfevaluaties, fusies, spanning en conflicten en besturingsinstrumenten). Op basis van haar promotieonderzoek en haar consulting werk heeft Marilieke een methode ontwikkeld die de besluitvorming en de spreekcultuur in de boardroom verbetert.
Als 'inductieve, kwalitatieve' wetenschapper richt ze zich op de onderwerpen strategie, cultuur, denkfouten, hubris, spreekklimaat en governance en conflictnormen en verdiept ze zich in wetenschapsfilosofie. Tijdens haar promotie kreeg Marilieke van de Autoriteit Woningcorporaties de opdracht om te onderzoeken hoe commissarissen de risico's bij langzittende bestuurders monitoren. Ze publiceerde in 2019 het Nederlandse rapport 'Kracht en Tegenkracht'.
In December 2021 publiceerde ze het boek 'Onder Commissarissen', hoe het ongezegde de besluitvorming in de boardroom beïnvloedt samen met de uitgeverij Business Contact.
Marilieke Engbers (1969) heeft meer dan 20 jaar ervaring als adviseur in leiderschap en verandering. Ze verdedigde haar dissertatie op 14 oktober 2020 over “hoe het ongezegde de strategische besluitvorming in RvC's beïnvloedt” op de Vrije Universiteit in Amsterdam. Ze combineert het doceren over strategie realisatie voor de controllersopleiding van de Vrije Universiteit met het spreken over het ongezegde, blinde vlekken, hubris, paradigmaconflicten en kracht en tegenkracht in relatie tot governance met advieswerk. Ze begeleidt RvC daarnaast RvC’s en RvB’s (zelfevaluaties, fusies, spanning en conflicten en besturingsinstrumenten). Op basis van haar promotieonderzoek en haar consulting werk heeft Marilieke een methode ontwikkeld die de besluitvorming en de spreekcultuur in de boardroom verbetert.
Als 'inductieve, kwalitatieve' wetenschapper richt ze zich op de onderwerpen strategie, cultuur, denkfouten, hubris, spreekklimaat en governance en conflictnormen en verdiept ze zich in wetenschapsfilosofie. Tijdens haar promotie kreeg Marilieke van de Autoriteit Woningcorporaties de opdracht om te onderzoeken hoe commissarissen de risico's bij langzittende bestuurders monitoren. Ze publiceerde in 2019 het Nederlandse rapport 'Kracht en Tegenkracht'.
In December 2021 publiceerde ze het boek 'Onder Commissarissen', hoe het ongezegde de besluitvorming in de boardroom beïnvloedt samen met de uitgeverij Business Contact.
Diensten
Wat is het ongezegde?
Het ongezegde: wat mensen denken en voelen maar niet zeggen tijdens gesprekken of vergaderingen.
Voorbewuste communicatie
Mensen beslissen meestal voorbewust wat ze wel en niet zeggen. Met voorbewust wordt bedoeld dat mensen op een voor vanzelfsprekende manier ‘in het moment’, dus tijdens het gesprek of vergadering, bepalen wat ze wel en niet zeggen. Hierbij baseren zij zich op impliciete en voor vanzelfsprekend aangenomen aannames. Achteraf zijn mensen echter wel in staat om terug te halen wat ze wanneer dachten en voelden maar niet zeiden en waarom niet. Deze gedachten en gevoelens zijn in die zin niet onderdrukt.
Bewuste communicatie
Soms besluiten mensen bewust om gedachten en gevoelens te verzwijgen of te verbloemen. Deze gedachten en gevoelens worden daarom slechts als een subset van ongezegde beschouwd en ontstaan als langere tijd schijnbaar onbelangrijke observaties niet of niet effectief of tijdig zijn besproken. Mensen verzwijgen hun gedachten en gevoelens bewust wanneer zij verwachten dat de kosten (risico's, tijd, moeite) van het spreken hoger zullen zijn dan het rendement van het openlijk uiten van hun gedachten en gevoelens.
Drie soorten ongezegde
Het ongezegde weten I Het ongezegde weten verwijst naar het intuïtieve weten dat onze reactie tijdens vergaderingen en gesprekken bepaalt. Mensen reageren maar weten niet altijd waarom ze zo reageren en wat de gevolgen ervan zijn. Eerdere ervaringen en impliciete theorieën helpen mensen om ‘in het moment’ te reageren.
------------------------------------------
Het ongezegde I Het ongezegde verwijst naar onze impliciete, onuitgesproken inschatting van de situatie. Mensen schatten zich vaak pas na een onverwacht moment in wat ze van de situatie vinden. Deze inschatting beïnvloedt hoe ze tijdens toekomstige situaties gaan reageren.
------------------------------------------
Het gedeelde ongezegde I Het gedeelde ongezegde verwijst naar het informeel delen van deze inschatting met een deel van de groep waar de inschatting betrekking op heeft. De inschatting die gemaakt wordt na dit gesprek beïnvloedt eveneens hoe tijdens toekomstige situaties zal worden gereageerd.
Reflexieve gesprekken
In reflexieve gesprekken kan het ongezegde tot bewustzijn worden gebracht. Reflexieve gesprekken zijn gesprekken waarin de ongezegde en de daarbij behorende impliciete aannames continu worden verkend door middel van reflectie, empathie en perspectief-nemen. Mensen dwingen hun mening te geven of dwingen te onderzoeken wat er niet wordt gezegd, riskeert het voeden van het ongezegde. Daarom zijn zorgvuldige interventies noodzakelijk om het ongezegde bloot te leggen. Het advies van Rumi kan echter nooit kwaad: “Listen to silence, it has much to say”.
Voorbewuste communicatie
Mensen beslissen meestal voorbewust wat ze wel en niet zeggen. Met voorbewust wordt bedoeld dat mensen op een voor vanzelfsprekende manier ‘in het moment’, dus tijdens het gesprek of vergadering, bepalen wat ze wel en niet zeggen. Hierbij baseren zij zich op impliciete en voor vanzelfsprekend aangenomen aannames. Achteraf zijn mensen echter wel in staat om terug te halen wat ze wanneer dachten en voelden maar niet zeiden en waarom niet. Deze gedachten en gevoelens zijn in die zin niet onderdrukt.
Bewuste communicatie
Soms besluiten mensen bewust om gedachten en gevoelens te verzwijgen of te verbloemen. Deze gedachten en gevoelens worden daarom slechts als een subset van ongezegde beschouwd en ontstaan als langere tijd schijnbaar onbelangrijke observaties niet of niet effectief of tijdig zijn besproken. Mensen verzwijgen hun gedachten en gevoelens bewust wanneer zij verwachten dat de kosten (risico's, tijd, moeite) van het spreken hoger zullen zijn dan het rendement van het openlijk uiten van hun gedachten en gevoelens.
Drie soorten ongezegde
Het ongezegde weten I Het ongezegde weten verwijst naar het intuïtieve weten dat onze reactie tijdens vergaderingen en gesprekken bepaalt. Mensen reageren maar weten niet altijd waarom ze zo reageren en wat de gevolgen ervan zijn. Eerdere ervaringen en impliciete theorieën helpen mensen om ‘in het moment’ te reageren.
------------------------------------------
Het ongezegde I Het ongezegde verwijst naar onze impliciete, onuitgesproken inschatting van de situatie. Mensen schatten zich vaak pas na een onverwacht moment in wat ze van de situatie vinden. Deze inschatting beïnvloedt hoe ze tijdens toekomstige situaties gaan reageren.
------------------------------------------
Het gedeelde ongezegde I Het gedeelde ongezegde verwijst naar het informeel delen van deze inschatting met een deel van de groep waar de inschatting betrekking op heeft. De inschatting die gemaakt wordt na dit gesprek beïnvloedt eveneens hoe tijdens toekomstige situaties zal worden gereageerd.
Reflexieve gesprekken
In reflexieve gesprekken kan het ongezegde tot bewustzijn worden gebracht. Reflexieve gesprekken zijn gesprekken waarin de ongezegde en de daarbij behorende impliciete aannames continu worden verkend door middel van reflectie, empathie en perspectief-nemen. Mensen dwingen hun mening te geven of dwingen te onderzoeken wat er niet wordt gezegd, riskeert het voeden van het ongezegde. Daarom zijn zorgvuldige interventies noodzakelijk om het ongezegde bloot te leggen. Het advies van Rumi kan echter nooit kwaad: “Listen to silence, it has much to say”.
Inspiratiebronnen
This video explains in brief in a slightly different way then how I wrote about it, the theoretical background of my thesis. It refers to the dual mode of communication, issue-relevant and issue irrelevant information , the Theory of Mind (ToM), metacognition and the unsaid known, the emperor without clothes and the blind spot of the leader. It is all there but in a fairly simple way. I love it.
Lees MeerWise Executives tailor their approach to fit the complexity of the circumstances they faced
Lees MeerExecutives have a hard time with strategy because they are at a loss when the time comes to engage in strategic dialogue. Either their teams debate the organization’s values and goals when such issues should be settled, or they waste time on the details of specific projects that have yet to receive the green light
Lees MeerOrganizations expect to see consistency in the decisions of their employees, but humans are unreliable. Judgments can vary a great deal from one individual to the next, even when people are in the same role and supposedly following the same guidelines. And irrelevant factors, such as mood and the weather, can change one person’s decisions from occasion to occasion. This chance variability of decisions is called noise and it is surprisingly costly to companies, which are usually completely unaware of it.
Lees MeerTeams Solve Problems Faster When They’re More Cognitively Divers by Alison Reynolds and David Lewis
Lees MeerHighly skilled professionals are frequently very good at single-loop learning. After all, they have spent much of their lives acquiring academic credentials, mastering one or a number of intellectual disciplines, and applying those disciplines to solve real-world problems. But ironically, this very fact helps explain why professionals are often so bad at double-loop learning.
Lees MeerTo an extent that the authors are only beginning to appreciate, most people at work, even in high-performing organizations, divert considerable energy every day to a second job that no one has hired them to do: preserving their reputations, putting their best selves forward, and hiding their inadequacies from others and themselves. The authors believe this is the single biggest cause of wasted resources in nearly every company today.
Lees MeerFair process isn’t decision by consensus or democracy in the workplace. Its goal is to pursue the best ideas, not create harmony.
Lees MeerSenior teams find teamwork difficult. The competing viewpoints that promote sound decision making also lead naturally to conflicts that waste precious time and erode interpersonal relationships. Indeed, when substantial conflicts erupt in management teams, dysfunctional group dynamics followed by frustration and flawed decisions may be the rule rather than the exception. Clearly, realizing the promise of teamwork at the top requires finding ways to help management teams deal constructively with tough conflicts.
Lees MeerPrior work on board effectiveness has mostly focused either on directors’ incentives or motivation or the ability of directors. Forbes and Milikens' conceptualization of board barriers connects with both of these perspectives. Specifically, they agree with prior research and theory that the motivation of directors as well as their individual knowledge, skills, and abilities should influence board outcomes. However, they also believe that the structural barriers that they have outlined in this article should make it difficult for even the most motivated and most skilled board to monitor effectively. https://bit.ly/3iMrN4c
Lees MeerOnce you have correctly analysed your environment, not only for the business as a whole but for each of your functions, divisions, and geographic markets, and you have identified which strategic style should be used, corrected for your own biases, and taken steps to prime your company's culture so that the appropriate styles can succesfully be applied, you will need to monitor your environment and be prepared to adjust as conditions change over time. Clearly that's not easy task. But we believe that companies that continually match their strategic styles to their situation will enjoy a tremendous advantage over those that don't.
Lees MeerIn this article the authors develop a model of board processes by integrating the literature on boards of directors with the literature on group dynamics and workgroup effectiveness. The resulting model illuminates the complexity of board dynamics and paves the way for future empirical research that expands and refines our understanding of what makes boards effective.
Lees MeerGalerij
Team
Vrije Universiteit
Teacher/ Program coordinator
Zie Controllersopleiding VU & EMBA Leading with Purpose VU
Speakers Academy
Spreker
Zie ook: http://bitly.ws/bC52
Reconsulting
Partner
Zie Reconsulting.com
Atlas/ Business Contact Uitgeverij
Schrijver
Autoriteit Woningcorporaties
Onderzoeker
Zie nieuws
Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties
Onderzoeker
Zie ook nieuws
Het Consulaat
Voormalig partner / mede-oprichter
Zie: www.hetconsulaat.nl
Art @Lia Engbers
Meer info: neem contact op met Marilieke
Art @Kees Mettes
Meer info: neem contact op met Marilieke
Marlou Pulles
Fotografie
https://puurpulles.nl/
Testimonials
Benoem gerust een klimaatontkenner in de
![Kees van Nieuwamerongen]()
Kees van NieuwamerongenAutoriteit Woningcorporatieshttps://bit.ly/2H3VqQJ
Column - Van de Voorzitter - ‘Kracht en Tegenkracht’
![Guido van Woerkom]()
Guido van Woerkomhttps://bit.ly/3kdBQ2D
RvC's opgelet, is uw paradigma ook verkleefd?
![Finance Ideas Academy]()
Finance Ideas Academyhttps://bit.ly/3mogEIX
U begrijpt dat ik als begeleider van zelfevaluaties enthousiast ben van dit rapport. Ik observeer wisselende niveaus van reflectie bij de zelfevaluaties die ik mag begeleiden, maar de meeste raden staan open voor het ‘goede gesprek’. Het komt de kwaliteit van de zelfevaluatie ten goede als serieuze tegenkracht gewoon is.
![BlauwBV]()
BlauwBVhttps://bit.ly/3hC9I7K
Marilieke heeft ons (RvC van Tablis Wonen) begeleid bij onze zelfevaluatie. Na deze zelfevaluatie had ik het gevoel dat dit de eerste keer was dat we een echte zelfevaluatie hebben gedaan. De voorbereiding was uitgebreid en degelijk. De evaluatie zelf heeft veel inzicht gegeven in onze rollen in het team en het hoe en waarom we dingen doen zoals we die doen en waar mogelijk onze zwaktes zitten. Met de leerpunten kunnen we onszelf weer verbeteren. Marilieke, veel dank voor deze zelfevaluatie!
![Rob van Oostveen]()
Rob van Oostveen
Marilieke heeft onze RvC begeleid bij de zelfevaluatie na een goede ervaringen met haar over het ‘ongezegde’ in RvC’s. Zij heeft de hoge verwachtingen waar gemaakt. We weten nu helder waar bij ons als team onze kracht zit en waar mogelijke valkuilen. Er zijn verborgen talenten boven tafel gekomen en zelfs het mensprofiel bij de volgende vacature staat al vast. Ik was onder de indruk van de mensenkennis van Marilieke, m.n. als het gaat over het functioneren van personen in een team. E.e.a. resulteerde in (nog) meer openheid en onderling vertrouwen en in concrete leerdoelstellingen. Deze zelfevaluatie is een prachtige kapstok om als team te groeien!
![Dietlinde van Wezel]()
Dietlinde van Wezel
Marilieke has given me a great insight in "the effect of the unsaid" in board of directors. Her research is an enormous asset for current board of directors. She can give you a valuable insight of the influence of the unsaid. Working on efficiency within board of directors will influence our way of working, our way of living and all employees in a positive way. We can all learn the efficient effects of transparent communication.
![]()
Contact
- Kerkstraat 393-1, 1017HX Amsterdam, Netherlands
- 31-643254536 - Reconsulting
- Marilieke@reconsulting.com
- Mon-Fri - 08:00-19:00
