Conflict in de boardroom: De Volksbank

Nu ook COO Mirjam Verhoeven bij de Volksbank vertrekt, vraag ik me af of het alleen een inhoudelijk conflict betreft en wat precies ongezegd is gebleven. Zelfs als (te) veel gezegd wordt, blijft vaak belangrijk informatie ongezegd. Het puzzelstukje informatie dat het conflict kan deëscaleren. 

Ik speculeer hardop: het conflict over de strategie heeft geleid tot een relationeel conflict met onderlinge verwijten omdat de betrokkenen allemaal overtuigd zijn van het eigen gelijk ofwel “paradigmaverkleefd” zijn. Daardoor is een governance conflict ontstaan omdat dezelfde betrokkenen ook een conflict hebben over hoe en door wie het conflict gemanaged moet worden. 

Ik speculeer verder. Hoe de bestuurders en commissarissen zich in de boardroom gedragen heeft vervolgens effect op de cultuur van de organisatie omdat het gedrag van de leiders nu eenmaal overspringt op anderen. Helaas ook het ongewenste (voorbeeld)gedrag. De medewerkers leren niet van hun boardleden of leiders hoe ze verschillende meningen moeten overbruggen.

Voor de duidelijkheid, mijn speculaties zijn niet gebaseerd op wat er feitelijk bij de Volksbank gebeurt en kunnen dus zeker onjuist zijn. De speculaties zijn echter wel gebaseerd op verbanden die wetenschappelijk zijn aangetoond. Ten eerste blijkt dat een inhoudelijk conflict leidt tot een relationeel conflict door twee biases waar we als mensen last van hebben. Dit zijn de false attribution bias en de naive realism bias. Ten tweede blijkt dat mensen verschillende en conflicterende ideeën kunnen hebben over governance maar hier niet altijd bewust van zijn. Wetenschappers onderscheiden twee conflicterende governance paradigma’s: het agency versus het stewardship paradigma. 

Als mijn speculaties wel kloppen is dat mijns inziens overigens niet iets waar de Volksbank zich voor hoeft te schamen. Bestuurders en toezichthouders zijn tenslotte gewone mensen die ook net als wij allemaal het risico lopen defensief gedrag te vertonen als het spannend wordt. Normaliseren van het risico op defensief gedrag en op “paradigmaverkleving” gaat ons juist helpen om conflicten te (helpen) reconciliëren.

Hoe dan ook, laten we hopen dat het onafhankelijke onderzoek dat is ingesteld het belangrijkste puzzelstuk weet te vinden zodat de board van de Volksbank het goede voorbeeld kan gaan geven.

Als je jouw ideeën over conflicten in de boardroom wil delen: ik hoor het graag.