Samenvatting proefschrift "De invloed van het ongezegde op de besluitvorming in boards"

DE INVLOED VAN HET ONGEZEGDE OP DE BESLUITVORMING IN DE BOARDROOM

Een reflexief verslag van paradigma’s in de boardroom (voor een uitgebreider verslag zie de Engelse versie op deze website).

Ondanks het institutionele belang van raden van commissarissen (RvC’s), hebben wetenschappers een beperkt inzicht in de bestuurskamerprocessen. Het blootleggen van de zwarte doos van de besluitvorming van RvC’s vereist directe observatie van wat er in de boardroom gebeurt en het overwinnen van vele methodologische uitdagingen. Dit “abductieve, subjectieve” onderzoek exploreert reflexief de besluitvorming van de RvC’s. Niet door te focussen op wat er werd gezegd, maar juist op ‘het ongezegde’. De auteur woonde bestuursvergaderingen van 17 RvC’s bij en interviewde 119 bestuursleden over wat er tijdens die vergaderingen gebeurde. De auteur onderzocht in het bijzonder hoe bestuursleden ‘in actie’ reageerden, wat ze niet zeiden en waarom en wanneer ze er bewust of voorbewust voor kozen om hun gedachten en gevoelens voor zich te houden. Het ongezegde, in plaats van het gezegde, centraal stellen, betekent het verkennen van het verschil tussen wat wel wordt gedacht maar niet wordt gezegd. Via die weg wordt ook duidelijk hoe denkfouten, blinde vlekken en tegenstrijdigheden de besluitvorming van een raad van commissarissen vormgeven.

Dit proefschrift biedt een eerste verklaring van 

• hoe vanzelfsprekende en automatische, sociaal-cognitieve processen tussen bestuursleden de besluitvorming van de boardroom beïnvloeden;
• hoe bestuurders en toezichthouders die hun governanceparadigma als voor vanzelfsprekend nemen - en daarom als paradigma-verkleefd worden beschouwd - een spiraal van ongezegd in gang zetten wanneer ze heimelijke conflicten proberen te beheersen door middel van informele besluitvorming;
• hoe vier ‘zwijg-klimaten’ vier verschillende niveaus van cohesie en cognitief conflict creëren die de board effectiviteit beïnvloeden en 
• hoe het bewust zijn van verschillende niveaus van bewustzijn en het ‘perspectief nemen’ vereist is voor onderzoek voor vanzelfsprekende veronderstellingen en automatisch gedrag in de bestuurskamer.